23.11.12

Μύθοι πάνω στην Μετάφραση!

Από τον καιρό που οι άνθρωποι από διαφορετικά μέρη του πλανήτη άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους, δημιουργήθηκε η ανάγκη για μεταφραστές. Δεδομένου ότι η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει τους λαούς πιο κοντά, η ανάγκη για μεταφραστές έχει αυξηθεί με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι διάφορες παρερμηνείες και οι μύθοι πάνω στη μετάφραση. Οι μεταφραστές πρέπει να γνωρίζουν κάτι περισσότερο από το λεξιλόγιο και τη γραμματική μιας γλώσσας. Δεν είναι τόσο απλό, δηλαδή να γίνεται μόνο η χρήση λεξικών και η λέξη προς λέξη μετάφραση.

Ακολουθεί μια λίστα με μερικούς από τους πιο κοινούς μύθους σχετικά με τη μετάφραση.

1) Οι δίγλωσσοι άνθρωποι μπορούν να μεταφράζουν.

Μεγαλώνοντας και με τις δύο γλώσσες δεν κάνει κάποιον μεταφραστή εκ φύσεως. Δεν μπορείς έτσι απλά να σηκωθείς ένα πρωί και να αποφασίσεις να κάνεις ποιοτική μετάφραση Αγγλικά / Ελληνικά επειδή κατανοείς και τις δυο γλώσσες ή ακόμα και αν είναι μητρικές σου γλώσσες. Ο προφορικός λόγος είναι διαφορετικός από τον γραπτό λόγο και αυτοί που μπορούν να μιλούν με ευχέρεια μια γλώσσα δεν σημαίνει ότι είναι καλοί και στο να το αποδώσουν γραπτά. Η μετάφραση είναι κάτι παραπάνω από τον γραπτό λόγο, είναι η κατανόηση της θεωρίας της μετάφρασης. Πρέπει να κατανοείς τα προβλήματα και τα ζητήματα που είναι συνυφασμένα στη γλώσσα προς μετάφραση.

Ένας μεταφραστής πρέπει να γνωρίζει πότε πρέπει να μεταφέρει στο μεταφρασμένο κείμενο τα πολιτιστικά στοιχεία του αρχικού κειμένου και πότε όχι. Πρέπει να λαμβάνονται διαφορετικές προσεγγίσεις κατά τη μετάφραση τεχνικών κειμένων, νομικών, φιλοσοφικών και κειμένων επιστημονικής φαντασίας.


2) Η μετάφραση μπορεί να γίνει άμεσα και γρήγορα.

Η μετάφραση είναι μια διαδικασία που παίρνει αρκετό χρόνο. Είναι παράλογο να θεωρούμε ότι ένας μεταφραστής μπορεί πολύ εύκολα να μεταφράσει ένα κείμενο σε χρόνο dt. Δυστυχώς, είναι πάρα πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι η μετάφραση είναι μια απλή και εύκολη διαδικασία που χρειάζεται ελάχιστο χρόνο για να ολοκληρωθεί, λες και αντικαθιστάς τις Αγγλικές λέξεις στα Ελληνικά.

Ένα ικανός δακτυλογράφος μπορεί μέσα σε μία ώρα να έχει δακτυλογραφήσει 3.000 λέξεις αντιγράφοντας από το αρχικό κείμενο. Ωστόσο, δεν είναι το ίδιο και για έναν μεταφραστή διότι δεν δακτυλογραφεί μόνο αλλά κάνει και μετάφραση ταυτοχρόνως. Ο πραγματικός αριθμός σε λέξεις που μπορεί να επεξεργαστεί ο μεταφραστής μέσα σε μια ώρα εξαρτάται από το είδος του εγγράφου καθώς και την ορολογία του. Κατά μέσο όρο ο μεταφραστής μεταφράζει 3.000 λέξεις ανά ημέρα.

Ο μεταφραστής ξοδεύει αρκετό χρόνο για να εξασφαλίσει ότι το μεταφρασμένο του κείμενο έχει την ίδια μορφή, διάταξη και λόγο με το αρχικό κείμενο. Ξοδεύει χρόνο σχετικά με το να:   
  • ελέγχει ορισμούς, συνώνυμα, τη χρήση μια λέξης κ.α.
  • λαμβάνει υπόψη το περιεχόμενο, τις έννοιες, τη σημασιολογία, τις ασάφειες, τις πολιτιστικές επιρροές, τον τρόπο γραφής κ.α
  • επεξεργάζεται και να κάνει επανέλεγχο της γραμματικής, της σύνταξης και των σημείων στίξεων.

3) Ένας μεταφραστής μπορεί να κάνει vice-versa μετάφραση.

Μεταφράζοντας από Αγγλικά σε Ελληνικά καθώς επίσης από Ελληνικά σε Αγγλικά είναι κάτι που γενικά δεν θα πρέπει κανένας μεταφραστής να κάνει. Αν και υπάρχουν λίγοι προικισμένοι μεταφραστές παγκοσμίως που μπορούν να το κάνουν αυτό, οι περισσότεροι όμως μεταφραστές περιορίζονται μόνο στην μια κατεύθυνση, κάτι που είναι σωστό. Η μετάφραση δεν είναι όπως μια εθνική οδός όπου η κυκλοφορία ρέει εύκολα και στις δυο κατευθύνσεις.

Ανεξάρτητα από το πόσο καλά γνωρίζει ο μεταφραστής τις άλλες γλώσσες, μια γλώσσα θα είναι η κύρια. Είναι γενικά προτιμότερο για έναν μεταφραστή να μεταφράζει στην μητρική του γλώσσα. Ένα εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο άτομο που μεταφράζει στην κύρια γλώσσα ή στην μητρική του μπορεί πιο εύκολα να κατανοήσει τις λεπτές αποχρώσεις της γλώσσας του απ’ έναν που δεν είναι η μητρική του γλώσσα.

4) Οι μεταφραστές μπορούν να μεταφράσουν τα πάντα εάν γνωρίζουν τη γλώσσα.

Οι άνθρωποι ειδικεύονται για κάποιο λόγο. Κανένας δεν μπορεί να είναι ειδικός σε όλα. Η γνώση μιας γλώσσας είναι σίγουρα απαραίτητη για τη μετάφραση, αλλά η κατανόηση μιας γλώσσας δεν κάνει έναν μεταφραστή ειδικό σε όλα τα είδη μετάφρασης. Για να είναι ικανός ένας μεταφραστής να μεταφράζει έναν συγκεκριμένο τομέα, θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τον τομέα αυτόν. Για παράδειγμα, οι ιατρικές μεταφράσεις έχουν αναπτύξει μεγάλο λεξιλόγιο με ιατρικούς και βιολογικούς όρους και θα πρέπει να κατανοείς την ανατομία του ανθρώπου καθώς και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στην ιατρική. Ο μεταφραστής που δεν κατανοεί τι μεταφράζει τότε θα έχει κάνει μια κακής ποιότητας μετάφραση.

5) Η μετάφραση που γίνεται από τον υπολογιστή είναι αξιόπιστη.

Αν και το μεταφραστικό λογισμικό μπορεί να είναι χρήσιμο για ορισμένες εργασίες -όπως βοηθάει τον αναγνώστη να καταλάβει τη γενική ουσία του κειμένου- απέχει όμως πολύ από το να είναι μια αξιόπιστη πηγή για τη μετάφραση. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε με τη μετάφραση που γίνεται με τη βοήθεια του υπολογιστή είναι ότι το λογισμικό δεν εμβαθύνει στη γλώσσα. Δεν μπορεί να διαχειριστεί ανακρίβειες λόγω των πολλαπλών εννοιών που έχει μια λέξη. Η μετάφραση που γίνεται από τον άνθρωπο έχει την ικανότητα να κατανοεί το περιεχόμενο καθώς επίσης γνωρίζει και την κουλτούρα της γλώσσας.

Οι υπολογιστές είναι γνωστοί για τις πολύ αστείες μεταφράσεις. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους λεγόμενος μεταφραστές, οι οποίοι είναι μόνο δίγλωσσοι.

6) Οι μεταφραστές μπορούν να κάνουν διερμηνεία και οι διερμηνείς μπορούν να κάνουν μετάφραση.


Ενώ μπορεί να φαίνεται ότι και τα δύο μπορεί να γίνονται εναλλάξ, υπάρχει όμως μια σαφής διαφορά μεταξύ της μετάφρασης και της διερμηνείας. Ο γραπτώς λόγος από τον προφορικό λόγο είναι δύο διαφορετικά πράγματα και το σύνολο των δεξιοτήτων είναι πολύ διαφορετικό το ένα με το άλλο. Επειδή κάποιος έχει ειδικευτεί σε έναν τομέα δεν σημαίνει ότι είναι ειδικευμένος και στον άλλο τομέα.

Η μετάφραση ασχολείται μόνο με τη μετάφραση σε μορφή κειμένου, είτε το αρχικό κείμενο είναι έγγραφο είτε ομιλία (ηχητική μετάφραση-απομαγνητοφώνηση ξενόγλωσσων ηχητικών αρχείων). Οι μεταφραστές πρέπει να είναι πολύ καλοί στον γραπτό λόγο και ανάλογα με τον τομέα εξειδίκευσής τους στα τεχνικά, ακαδημαϊκά ή σε άλλες μορφές εγγράφων. Ένας μεταφραστής χρειάζεται απαραίτητα δεξιότητες ανάγνωσης και κατανόησης του κειμένου, καθώς επίσης γνώσεις γλωσσολογίας και υψηλή ικανότητα επεξεργασίας και γραμματικής. Για αυτούς που ασχολούνται στην ηχητική μετάφραση πρέπει να έχουν επιπλέον ακουστικές ικανότητες.

Η διερμηνεία ασχολείται αποκλειστικά με την παραγωγή του τελικού προϊόντος προφορικά. Ο διερμηνέας ακούει τον Άγγλο ομιλητή και μεταφέρει τα λεγόμενά του στον Έλληνα ακροατή. Είναι απαραίτητη η γνώση της γλωσσολογίας και της φωνητικής καθώς επίσης είναι σημαντικό να έχει υπόβαθρο πάνω στη διαπροσωπική και στη διαπολιτισμική επικοινωνία. Η διερμηνεία είναι μια εργασία ψυχολογικά εξαντλητική διότι θα πρέπει ο διερμηνέας να μεταφέρει με ακρίβεια τα λεγόμενα του ομιλητή είτε κάνει διαδοχική διερμηνεία είτε ταυτόχρονη. Στη διερμηνεία δεν υπάρχει χρόνος για να χρησιμοποιείς λεξικά. Ο διερμηνέας πρέπει να έχει ικανότητες ακουστικής και κατανόησης όπως είναι η δημόσια ομιλία, ο τόνος της φωνής καθώς επίσης και προφορά και να κατανοεί τη μη λεκτική επικοινωνία.

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου